Hisse Senedi Nedir ?

[Zek Asakura]

Hisse senedi nedir?

Anonim şirketler, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, özel kanunla kurulmuş kamu
kuruluşları tarafından çıkarılan; sermayenin belirli bir bölümünü temsil eden, sahibine ortaklık
haklarından yararlanma imkanı veren, kıymetli evraka hisse senedi denir.
Sermaye Piyasası Kanunu’nca, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin hisse senetleri
Borsa’da işlem görmemektedir.

Hisse senetleri rehnedilebilir mi?
Hisse senetleri kural olarak rehne konu olabilir.

İMKB’nda denizcilik şirketlerinin hisse senetleri işlem görüyor mu ?
İMKB’de anonim şirket olarak faaliyet gösteren denizcilik şirketlerinin hisse senetleri bugün itibariyle
işlem görmemektedir. Bu şirketlerin kabotaj hakkından yararlanması için Türk gemisi sayılmaları
gerekmektedir. Türk gemisi sayılma koşullarını, TTK’nın Türk Bayrağı Çekme Hakkı ve
Mükellefiyeti başlıklı bölümündeki 823. madde saymıştır. Bu maddenin mevcut hükmü uyarınca,
denizcilik şirketinin hisse senetleri nama yazılı olmalı ve bu hisselerin üçüncü kişilere devri de şirket
yönetim kurulu’nun iznine bağlı bulunmalıdır. İMKB Kotasyon Yönetmeliği’nin “ Borsa Kotuna
Alınacak Menkul Kıymetler İçin Aranacak Şartlar “ başlıklı 9.maddesinin (h) bendinde; “Esas
sözleşmenin menkul kıymetlerinin devir ve tedavülünü kısıtlayıcı veya senet sahibinin haklarını
kullanmasına engel olacak kayıtlar içermemekte olması” yönünde bir düzenleme mevcuttur.
Görüldüğü üzere, Kanun'da yer alan 823. maddedeki hüküm ile İMKB Kotasyon Yönetmeliği’nin
9.maddesinin (h) bendinde aranan koşul birbirine uymamakta olup; mevcut düzenlemeler uyarınca,
bugün için denizcilik şirketlerinin Borsa’ya kote edilebilmesi imkanı bulunmamaktadır.

Aracı Kurumların müşteri hesaplarındaki nakit alacak bakiyelerini kullanım esasları nelerdir ?
Aracı kurumlar, çerçeve sözleşmesinde müşterinin verdiği yetkiye bağlı olarak, gün içinde herhangi
bir müşteri emrine konu olmayan ve gün sonu itibariyla alacak bakiye veren müşteri hesaplarındaki
nakitleri, yetkili oldukları faaliyetler, işletme politikaları ile müşterinin tercihleri doğrultusunda,
muhasebe sistemlerinde hesap bazında izlemek kaydıyla, toplu olarak veya müşteri bazında
değerlendirebilirler. Söz konusu nakitlerin toplu olarak değerlendirilmesi halinde elde edilen getirilerin
müşteri hesaplarına oransal olarak dağıtılması esastır. Bu durumda müşteri nakitlerinin miktar olarak
belli aralıklar bazında gruplandırılarak elde edilen getirilerin bu gruplar arasında farklı oranda
yansıtılması da mümkündür.
Aracı kurumların, çerçeve sözleşmesinde açıkça belirtmek kaydıyla müşteri hesaplarında kalan nakit
alacak bakiyelerinin kullanımında alt limit belirlemeleri mümkündür. Belirlenen bu alt limite ilişkin
değişikliklerin de müşterilere yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Belirlenen alt limitin altında kalan
nakitlerin kullanımına ilişkin esaslara sözleşmede ayrıca yer verilir.
Alım satım aracılığı, halka arza aracılık, repo-ters repo, portföy yöneticiliği ve yatırım danışmanlığı
yetki belgelerinin tamamına sahip olan aracı kurumlar bu kapsamda çerçeve sözleşmesine hüküm
koymak kaydıyla; müşterilerine, hesaplarında kalan nakit alacak bakiyelerinin çeşitli kurum ve kişilere
olan periyodik ödeme işlemlerinin yerine getirilmesinde kullanılmasına ilişkin hizmet verebilirler.

Hisse senetleri kaça ayrılır?
Hisse senetleri TTK’ nın 409. maddesine göre hamiline veya nama yazılı olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Şirket, esas sözleşmesinde hüküm bulunması ve payların tamamının ödenmiş olması halinde hamiline
hisse senedi çıkarabilir. Bu ayırım dışında hisse senetleri TTK’ nun ilgili maddeleri uyarınca aşağıdaki
şekillerde de çıkarılabilirler:

· Adi-imtiyazlı,
· Kurucu-intifa,
· Primli-primsiz.

Hisse senedi sahibinin hakları nelerdir?
Hisse senedi sahibi;
· Rüçhan hakkına,
· Kârdan pay alma hakkına,
· Oy kullanma hakkına,
· Yönetime katılma hakkına,
· Tasfiyeden pay alma hakkına,
· Bilgi edinme hakkına
sahiptir.

Hisse senedinde nominal fiyat ne demektir?
Pay senedinin ilk çıkarılışı sırasında ortaklık yönetimi tarafından verilen itibari değere “nominal fiyat”
denir.
TTK’na göre nominal değer en düşük 500 TL olabilir ve 100 TL’lık farklarla artırılabilir. En sık
görülen pay senedinin nominal fiyatı 1.000 TL’dır.
İMKB’ de şirket hisselerinin itibari değeri değişik de olsa, kural olarak fiyatlar 1.000 TL itibari değer
üzerinden tescil edilir.

Hisse senedinin ihraç fiyatı ne demektir?
Hisse senetlerinin çıkarılış aşamasında satışa sunulduğu fiyata “ihraç fiyatı” denir.

Hisse senedinin Borsa fiyatı ne demektir?
Borsa’da işlem görmeye başlayan hisse senetlerinin, Borsa’daki arz ve talep koşullarına göre oluşan
fiyatına “Borsa fiyatı” denir.

Kuponlarda zamanaşımı var mıdır?
Kuponlar hisse senedinden bağımsızdır. Bedelli rüçhan hakkı kullanma süresi 15 günden az, 60günden
fazla olamaz. Bedelsiz sermaye artırımı ve temettü ödemeleri için 5 yıldır.

Hisse senedinde zamanaşımı var mıdır?
Hisse senedi bir mülkiyet senedi olduğundan ve vade taşımadığından zamanaşımına tabi değildir.

Hissedarların hisse senetlerini ihraç eden şirketin bedelsiz sermaye artırımına katılma ve
dağıttığı temettüye ilişkin zamanaşımı süresi nedir?
Borçlar Kanunu’nun 126/4 fk.sı uyarınca, söz konusu işlemlerin başladığı tarihten itibaren 5 yıldır.